Gastronomie

1. Vollpension

Vollpension in der Schleifmühlgasse © FREN Media

Bij het gezellige café Vollpension is het alsof je bij oma de huiskamer binnenloopt: Meubels uit de jaren vijftig, schemerlampjes, veel schilderijen aan de muur, snuisterijen op planken, oude radio’s… De inrichting past helemaal bij dit ‘generatiecafé’ waarin jongeren en senioren zij aan zij werken. De ‘oma’s en opa’s’ verzorgen het ontbijt, bakken er de heerlijkste taarten en staan in de bediening, zodat je er ook echt het idee hebt bij ‘grootouders’ op bezoek te zijn.

De jongeren zijn de oprichters en werken verder vooral achter de schermen. Een van hen, David Haller, vertelt over het ontstaan van het in 2016 geopende café. ‘Eigenlijk begon het ermee dat een aantal jongeren die van buiten Wenen naar de stad kwamen het contact met hun grootouders – inclusief hun zelfgebakken taarten – letterlijk misten. Daarom hebben we in 2012 korte tijd een pop-up-café geopend waar mensen zulke taarten konden kopen. Al gauw stonden ze in de rij voor de advocaattaart van oma Charlotte. Zo is het balletje gaan rollen.’

Ontbijt bij Vollpension © FREN Media

De jongeren richtten een vereniging op met als doel een generatiecafé te openen als trefpunt voor jong en oud. Na een oproep in een landelijke krant meldden zich veel meer senioren als potentiële werknemer dan verwacht. ‘Uit onze gesprekken bleek dat ze een zinvolle tijdsbesteding zochten en het leuk vonden om met jonge mensen om te gaan, maar ook dat ze simpelweg op zoek waren naar een bijverdienste naast hun pensioen. Heel veel ouderen kunnen daar blijkbaar niet van rondkomen. Dat er zo veel ouderdomsarmoede bleek te bestaan, was voor ons echt een eyeopener.’

In 2016 werd de eerste vestiging van Vollpension in de Schleifmühlgasse geopend. De naam verwijst niet alleen naar de gepensioneerde oudere werknemers, maar is ook een knipoog naar het volpension-concept in de hotellerie. Denk aan rondom verwend worden, waar hier invulling aan wordt gegeven door het feit dat je bij je ontbijt onbeperkt thee of koffie krijgt.

Vollpension in der Schleifmühlgasse © FREN Media

Vanwege het succes werd in 2019 een tweede vestiging van Vollpension geopend, maar die moest door corona de deuren sluiten en is vooralsnog niet opnieuw geopend. Omdat de initiatiefnemers maatschappelijk verantwoord willen ondernemen, wilden ze ‘hun’ ouderen ook tijdens de pandemie een aanvullend inkomen blijven geven, vertelt Haller. Daarom zijn er nieuwe (blijvende) concepten bedacht. Zo kun je bij Vollpension tegenwoordig ook taarten en picknickmanden bestellen en afhalen. Ook is er onder het motto Baking against poverty een bakacademie in het leven geroepen, waarbij senioren live vanuit hun huis cursussen taartenbakken geven. Haller: ‘Als deelnemer krijg je het recept, doe je vooraf de inkopen en maak je vervolgens allemaal tegelijk de taart. De cursus is afgelopen zodra de taart de oven ingaat, maar achteraf kun je natuurlijk altijd nog vragen stellen.’

Bakacademie met “oma” Mayr © Oliver Capuder

De helft van het cursusgeld gaat naar de lesgevende senior. De rest investeren de initiatiefnemers van Vollpension in de verdere groei van het project, want wat hen betreft wordt Baking against poverty wereldwijd uitgerold. Naast senior-bakkers uit Oostenrijk en Duitsland zijn er al deelnemers uit Australië, Thailand, Polen, Hongarije. Naar Nederlandse 65-plus ‘bakkers’ met bijzondere familierecepten wordt nog gezocht. Aanmelden kan tot 15 oktober. Lees hier meer over de voorwaarden.

Vollpension mag dan een bijzonder concept zijn, als gast kom je natuurlijk om te ontbijten, lunchen of brunchen. Dat kun je hier goed en net zo relaxed als je wilt. Je kiest namelijk vooraf hoeveel tijd je ervoor wilt uittrekken: van een half uur tot twee uur. Hoe langer, hoe groter de keuze in spijs en drank, met altijd vegetarische en vegane opties. Uiteraard mag je niet weg zonder een stuk taart te hebben gegeten, bijvoorbeeld de vegane Sachtertaart van Herr Johannes of de maanzaadtaart van Frau Zora.

Waar: Schleifmühlgasse 16 (4. wijk), vollpension.wien Specialiteit: De dagelijks wisselende home-made taarten, ter plekke gebakken door de senioren. Warme (thee, koffie, chocolademelk) en koude dranken (huisgemaakte limonade, sodawater, ijsthee) zo veel je wilt.

2. Motto am Fluß

Motto am Fluss © WienTourismus / Christian Stemper

Roept Vollpension nostalgie op, Motto am Fluss is juist modern en kosmopolitisch. In de zomer is het zonneterras (met geregeld live-dj’s) op het bovendek van dit in de vorm van een schip gebouwde café-restaurant een aanrader. Binnen zijn de niches bij de ramen onze favoriet. De inrichting is ontworpen in de Venetiaanse stijl van de jaren 1950: Banken en tafels met scheefgeplaatste slanke poten, zwart-witte tegelvloer en veel aandacht voor details zoals lampen of glazen. De hotspot aan het Donaukanaal is ook aanlegplaats voor de Twin City Liner tussen Wenen en Boedapest en ligt centraal tegenover het metroknooppunt Schwedenplatz.

Er wordt gekookt met regionale/biologische ingrediënten, ook vegetarisch/vegan. De namen van de gerechten passen bij ligging en inrichting, bijvoorbeeld Fjord Ahoi (gerookte zalm, gebakken feitenkaas, avocado, roerei en getoast zuurdesem baguette).

Waar: Franz Josefs Kai 2, tussen de Marienbrücke en de Schwedenbrücke (1. wijk), mottoamfluss.at Specialiteit: Verse smoothies, zelfgemaakte limonades, zelfgebakken brood en patisserie.

3. Joseph Brot

Hartig ontbijt bij Joseph Brot © Wikimedia Commons / Chih-Ching, Hsieh

Het zuurdesembrood van bakkerij Joseph uit Burgschleinitz in het Waldviertel, met 100 procent biologische ingrediënten, was al wereldberoemd in Oostenrijk. Niet omdat het drie tot vier dagen duurt om zo’n handgemaakt brood te maken, maar omdat het slow brood echt heel lekker is. Josef Weghaupt, de man achter het merk, heeft inmiddels contracten met diverse boeren in de regio die voor hem speciale graanvariëteiten verbouwen.

In Wenen heeft Joseph Brot meerdere zaken, die hun brood dagelijks vers uit het Waldviertel krijgen aangeleverd. Het filiaal in de Landstraße heeft bovendien een bistro waar je kunt ontbijten of lunchen, uiteraard met het eigen brood met beleg (van ei tot kaas en ham) van bioboeren.

Waar: Bistro Landstraßer Hauptstraße 4 (3. wijk), joseph.co.at Specialiteit: Bio-Engelse-muffins met gepocheerde eieren.

4.  Öfferl

Bakkerij in de Wollzeile © Öfferl

Ook de bio-bakkerij van de familie Öfferl uit Gaubitsch (Weinviertel, Neder-Oostenrijk) heeft een tweede ‘thuis’ gevonden in Wenen, met meerdere filialen. De vestiging Wollzeile heeft een show-bakkerij en een modern café/bistro met veel steen, geborsteld aluminium en beton. Ook het mooie zwarte servies van MA Keramik draagt bij aan de puristische ambiance. Op de kaart uiteraard een ruimte keuze uit de eigen broden (zoals Madame Crousto, Ulrich Urkorn en Rainer Roggen) en broodjes als Weinbergspitz, Briocheknopf of Cruffins (iets tussen een muffin en een croissant).

Waar: Wollzeile 31 (1. wijk), oefferl.bio Specialiteit: Een wisselende ‘omelet van de dag’ met verse biologische ingrediënten. Sneetjes brood met verse kwark en weidekruiden.

5. Castelett0

Casteletto © Casteletto

In deze Italiaanse ijssalon bij het verkeersknooppunt Schwedenplatz kun je uitstekend en op je gemak ontbijten. Sinds een verbouwing in 2017 is het interieur stijlvol ingericht met kristallen ringverlichting, donkere visgraat vloeren, een marmeren toonbank, wandelementen van licht hout en design fauteuils. Het ontbijtmenu is uitgebreid: van Weens tot Engels en Oriëntaals ontbijt, tosti’s, panini en diverse eiergerechten. Als ‘toetje’ een grote keuze aan dolci. Het (erg zoete) ijs behoort niet tot onze favorieten. Dat kopen we liever een paar deuren verder bij de Eissalon am Schwedenplatz.

Waar: Rotenturmstraße 24 (1. Wijk),castelletto.at Specialiteit: Het uitgebreide ontbijt voor twee inclusief twee glazen prosecco.

6. Neni

Neni am Naschmarkt © FREN Media

De Israëlische Haya Molcho opende enkele jaren geleden een restaurant in Amsterdam Zuid, in de voormalige Citroëngarage naast het Olympisch Stadion. In haar thuisstad Wenen hebben zij en haar zonen al lang meerdere restaurants met een moderne mediterrane keuken, waar je ook prima kunt ontbijten of lunchen met veel vegetarische gerechten. Ook de locaties zijn bijzonder: De beroemde Naschmarkt, met z’n vele kraampjes en eettentjes én Neni am Prater, op een kwartier lopen van het pretpark Prater.

Waar: Neni am Naschmarkt: kraam 510 (6. wijk), Neni am Prater: Perspektivstraße 8 (2. wijk), op de ‘zolder’ van hotel Superbude, neni.at Specialiteit: De huisgemaakte Labneh (een soort hangop), bijvoorbeeld in het Israëlische ontbijt met roerei met verse kruiden, harissa olijven, Israëlische salade, za’atar en pitabrood.

7. Tian Bistro

Veelzijdig ontbijt bij Tian Bistro © Tian

Vegetariër of veganist? In de kleine steegjes van het charmante Spittelberg, in het hart van het 7e district, ligt Tian Bistro. Het is het “kleine broertje” van restaurant Tian in het centrum van Wenen, gerund door de Tiroolse sterrenkok Paul Ivic die naam heeft gemaakt met zijn veelzijdige vegetarische keuken. De bistro in een lichte, overdekte binnenhof biedt in het weekend (zaterdag en zondag tussen 10.00 en 13.00 uur) een (bijna te) royaal vegetarisch of veganistisch ontbijt, met het accent op regionale- en seizoensprodukten van beste kwaliteit. Uitgangspunt is het concept van Sharing Breakfast. Ter tafel komen onder meer diverse broodsoorten, spreads, yoghurt met granen en zaden, fruit- en groentesalade: alles om te delen. Daarnaast kiest iedereen een eigen hoofdgerecht, bijvoorbeeld eggs benedict, flatbread met oesterzwammen of een groentegerecht van bloemkool, romanesco en gremolata.  Op de kaart staan ook diverse vers geperste sappen en smoothies.

Waar:  Schrankgasse 4, tian -bistro.at Specialiteit: De huisgemaakte spreads en pasta’s van bijvoorbeeld wortel, schorseneren, frambozen-vanille of aardbei-chocolade. 

8. Ströck Feierabend

Egg Benedict bij Ströck Feierabend © FREN Media

Ströck, een van de grootste bakkerijbedrijven in Oostenrijk, levert aan de levensmiddelhandel én heeft meerdere winkels in Wenen. Ondanks de omvang wordt er nog steeds gewerkt met ambachtelijke productiemethoden. Ook wordt het gebruikte meel voor 100 procent in Oostenrijk geteeld, inmiddels al voor 35 procent biologisch. Bij drie van de Weense filialen – Ströck Feirerabend – kun je ook ontbijten, lunchen of dineren. Je kunt kiezen voor een compleet ontbijt, bijvoorbeeld het ‘pikante’, Weense of veganistische ontbijt of je eigen ontbijt samenstellen uit de uitgebreide ontbijtkaart met diverse eiergerechten, broodjes en beleg.

Waar: Landstraßer Hauptstraße 82; Burggasse 52-54; Rotenturmstraße 6, feierabend.stroeck.at Specialiteit: De broodtafel met daarop een keur aan verse broodjes. Bij het Feierabend-Frühstück en bij de diverse eiergerechten kies je zelf je favoriete broodje van deze tafel.