Musea

Mozart-musea Salzburg

Mozart’s geboortehuis en deurbel

Het huis waar Wolfgang Amadé Mozart op 27 januari 1756 werd geboren, is vandaag een van de meest bezochte musea ter wereld (vóór corona 600.000 bezoekers per jaar). De kamerindeling van het pand uit de 14e eeuw is nog hetzelfde als toen de familie Mozart er tussen 1747 en 1773 woonde. Ze huurden er de derde verdieping, bestaande uit een keuken, woon-, slaap- en werkkamer. De deuren zijn origineel en de vloeren werden origineel gereconstrueerd. Meubels uit Mozarts tijd zijn er niet meer, behalve op de belétage (eerste verdieping) waar de familie Hagenauer woonde. Hun voormalige woonvertrekken geven een goed beeld van hoe een burgerlijke familie in die tijd woonde.

Reisgidsen

Woonkamer in het geboortehuis

Mozarts geboortehuis werd al in 1880 een museum. De woning, en later het hele pand met voor- en achterhuis, werd indertijd gekocht door de Internationale Stichting Mozarteum. Die kwam weer voort uit de in 1841 opgerichte verenigingen Dom-Musik-Verein en Mozarteum, die beiden de nalatenschap van de componist wilden bewaken. Mozarts weduwe Constanze, die vanaf 1820 in Salzburg woonde, en twee zonen Carl Thomas en Franz Xaver (beiden ongehuwd en kinderloos) schonken het grootste deel van diens persoonlijke memorabilia aan het Mozarteum. Een deel daarvan is nu in het museum te zien, zoals een etui voor visitekaartjes, een aktetas, knopen van zijn beroemde rode jas en taal- en reisgidsen die Mozart op zijn reizen vergezelden, met daarin vertalingen van voor die tijd belangrijke zinnetjes als: ‘Waar kunnen we onze paarden stallen?’; ‘Zijn er rovers op deze route?‘; ‘Brengt u ons een half dozijn duiven en zes kwartels.’

Originele instrumenten

Portretten en memorabilia in het geboortehuis, nu museum

Een bijzondere schat is de collectie door Mozart bespeelde (en op zijn reizen meegenomen) instrumenten: Vier violen (ook zijn kinderviool), zijn klavichord en zijn fortepiano. Ook bezit het museum de grootste verzameling Mozart-portretten waarvan met enige zekerheid vaststaat dat ze op de componist lijken, want er zijn veel vervalsingen en foute toeschrijvingen in omloop.

In het museum wordt Mozarts levensverhaal thematisch belicht. Zo zijn er ruimtes gewijd aan zijn familie (vader Leopold, moeder Anna Maria en zus Nannerl), aan zijn geboorte en overlijden en aan de vele reizen die het gezin in wisselende samenstelling ondernam om overal in Europa op te treden. Ook is er aandacht voor Mozarts Weense tijd (composities, uitvoeringen, huwelijk, lidmaatschap vrijmetselarij), de door familieleden geschreven biografieën en de Mozart-cultus in Salzburg. Liefhebbers van modelbouw en/of opera vinden er bovendien een imposante collectie op schaal gebouwde decorontwerpen van uitvoeringen van Mozart-opera’s van de 19e tot de 21e eeuw.

Mozart-woonhuis

Mozart-Haus

In de herfst van 1773 verhuisde de familie Mozart naar een achtkamerwoning op de eerste verdieping van een pand aan de huidige Makartplatz. De ruime woning werd een sociaal trefpunt: in de zogeheten Tanzmeistersaal werd muziek gespeeld, maar ook gekaart, gekegeld en aan Bölzlschiessen gedaan (met een soort luchtpistool op rijk versierde schietschijven richten). Wolfgang Amadé Mozart woonde hier tot aan zijn vertrek naar Wenen in 1781. Leopold Mozart stierf er op 28 mei 1787.

Clavicord en schilderij van de familie Mozart

Tijdens de eerste luchtaanval op Salzburg op 16 oktober 1944 vernietigde een bom het zuidwestelijke deel van het gebouw, maar het deel met de danszaal bleef gespaard en in 1955 verworven door de Mozarteum Stichting. Het verwoeste deel van het pand werd omgebouwd tot kantoor, maar kon in 1989 met hulp van sponsoren eveneens door de Mozarteum Stichting worden aangekocht. Dankzij bewaard gebleven bouwplannen én familiecorrespondentie kon de originele indeling worden geconstrueerd en op 26 januari 1996 werd het voormalige Mozart-woonhuis als museum heropend. Het accent ligt in dit museum op Mozart en de composities die hij in het huis vervaardigde. Daarnaast zijn er ruimtes gewijd aan Leopold en Nannerl Mozart. In de Tanzmeistersaal worden tegenwoordig, net als in Mozarts tijd, weer geregeld concerten gegeven.

Beide Mozart-musea (met museumshop en café) liggen in de binnenstad van Salzburg, op vijf minuten loopafstand van elkaar. In het geboortehuis, dat onder monumentenzorg staat, kan geen lift worden ingebouwd. Het is daarom niet rolstoel-toegankelijk.

Op dit moment wordt gewerkt aan een nieuwe onderlinge positionering van beide musea. In het geboortehuis zal nog sterker dan nu het geval is het accent komen te liggen op Mozart en diens familiegeschiedenis. In het pand aan de Makartplatz komt meer ruimte voor wisselende exposities (onder andere uit het enorme archief van de door het Mozarteum beheerde Bibliotheca Mozartiana), discussies, lezingen, evenementen en concerten.

Geboortehuis Mozart: Getreidegasse 9; Mozart-Wohnhaus: Makartplatz 8. Informatie:  mozarteum.at

Lees hier meer over het Salzburg van Mozart.

Kijk wat je allemaal in de omgeving kunt doen op onze wegwijzer.