Burg Clam

Slapen in de burcht

Binnenplaats Burg Clam

‘Kan ik u mijn burcht toevertrouwen?’, vraagt Carl Philip Clam-Martinic enigszins bezorgd als hij ons de sleutel overhandigt. De graaf, zijn Franse echtgenote Stephanie en hun twee kinderen zullen de nacht doorbrengen in hun Weense huis. De vakantie is voorbij; Max Adam en Alix moeten naar school. Als de poort zich die avond achter hen sluit, hebben we de middeleeuwse burcht voor onszelf. Carl Philip zelf zal de volgende ochtend terugkeren. Hij beheert de burcht sinds het plotselinge overlijden van zijn vader in 2003. Omdat bij de erfenis een uitgestrekt landgoed hoort, mag hij (net als elke boer in Oostenrijk) kamers met ontbijt aanbieden. Wij overnachten in de ‘kemenate’, een suite zonder televisie en wifi, maar wel met een eigen bibliotheek en een woon- en slaapkamer vol antieke meubels, jachttrofeeën en zelfs een heus tijgervel. Het blijkt de voormalige werkkamer van graaf Heinrich Clam-Martinic (1863-1932). De overgrootvader van Carl Philip was van 1916 tot 1918 minister-president in het oorlogskabinet van de laatste keizer van Oostenrijk. Pas na de oorlog verhuisde hij naar Clam, dat tot die tijd een vakantieverblijf was. Ook de grootvader van Carl Philip woonde het hele jaar door in Clam. ‘Als kind logeerde ik hier elke vakantie. ’s Avonds was er altijd een diner in de Landschapskamer, met pronkservies en bedienden. Pas vanaf de jaren zeventig ging het er minder formeel aan toe.’

Clam Konzerte

De burcht – waarvan het oudste deel werd gebouwd in 1149 – is sinds 1454 onafgebroken in bezit van de familie Clam. Carl Philip is er vrijwel dagelijks; zijn gezin brengt er vakanties en zo veel mogelijk weekenden door. Ze wonen dan in hun privéappartement (120 vierkante meter) in het buitenhof. Door de rest van de burcht zijn er tegenwoordig rondleidingen. Als Carl Philip naar buiten komt om ons te begroeten, kan een groep Amerikaanse toeristen nauwelijks geloven dat een heuse graaf hun pad kruist. Geduldig beantwoordt hij hun vele vragen. Het is aan de huidige kasteelheer (24ste generatie) en zijn voorgangers te danken dat de burcht de tand des tijds wonderwel heeft doorstaan. Het onderhoud van de honderd (!) kamers, plus omliggende bossen en landerijen is een dagtaak en kost kapitalen. Vandaar de verhuur van kamers en de rondleidingen. Er is zelfs een eigen waterkrachtcentrale die ook een aantal dorpen in de omgeving met stroom verzorgt. En dan zijn er nog de Clam Konzerte die neef Georg organiseert. In een wei aan de voet van de burcht treden elke zomer rock- en popartiesten van wereldfaam op, zoals Elton John, Lenny Kravitz of Lionel Ritchie.

Dansende Russen

Een bijzondere episode in het leven achter de dikke muren speelt zich af aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, toen de burcht in de Russische bezettingszone lag en Russische officieren haar in gebruik namen als commandocentrum. Carl Philip: ‘Mijn grootmoeder besloot niet te vluchten. Toen de jeeps door de poort reden, stond ze daar met haar drie kinderen en heette hen welkom. Mede door haar aanwezigheid hebben ze zich netjes gedragen. In kastelen waar de eigenaren wel waren vertrokken, werd het meubilair vaak opgestookt als brandhout. Hier was dat niet nodig: de kachel was altijd aan en er werd elke avond een driegangendiner opgediend.’

Het Tsjechische personeel, dat goed Russisch sprak, liet de officieren weten dat de familie niet met de nazi’s had gesympathiseerd en dat ze altijd goed waren behandeld. Daarom werd ook grootvader Georg, die aan het einde van de oorlog tegen zijn zin in dienst had gemoeten, bij thuiskomst geen haar gekrenkt. Er ontstond zelfs een soort vriendschap, vertelt Carl Philip. ‘De Russen wilden elke avond dansen, maar er waren te weinig dames. Dan riepen ze “Georgi, Georgi” en danste mijn grootvader met Russische officieren.’

Rondleidingen van 1 mei tot 31 oktober. Sperken 1, Sperken, burgclam.com

Kijk wat je allemaal in de omgeving kunt doen op onze wegwijzer.