Handwerk

De maskermaker

Tekst: Emely Nobis / Beeld: Frits Roest

Zo’n vijftig uur duurt het voordat Florian Engl in zijn werkplaats in Oberndorf (Salzburgerland) uit een blok lindenhout een duivels Krampus-masker heeft gemaakt.

Op pakjesavond is Sinterklaas niet alleen bij ons op bezoek. Ook in Oostenrijk trekt hij van deur tot deur. Hij wordt vergezeld door Krampussen: gemaskerd, duivels wezen gehuld in een geiten- of schapenvel, met roestige ketenen en klokken om het lijf gebonden en in zijn handen steevast een roe. Florian Engl herinnert zich nog goed hoe hij het als kind heeft ervaren. ‘Nikolaus las voor wat je het hele jaar door had uitgevreten. Krampus wachtte buiten, kloppend op de deur en rammelend met zijn kettingen. Je deed het in je broek van angst. Ik wist dat er een mens achter het masker zat – Nikolaus was mijn vader, Krampus mijn oom – maar toch werkte de illusie.’

Toen hij tien was, kreeg Florian zijn eerste stuk hout van zijn grootvader. ‘Hij was houtsnijder en maakte naast heiligenbeelden zo nu en dan een Krampusmasker. Een gezicht snijden bleek nog niet zo makkelijk, dus ik heb het pas weer serieus opgepakt toen ik zelf in een Pass – een optocht van meerdere Krampussen dus – wilde meelopen. Omdat mooie maskers al gauw vijfhonderd euro kosten, besloot ik er zelf een te maken. Meer dan een stuk hout, een motorzaag, houtsnijmessen in allerlei maten, lijm en verf heb je niet nodig. Het masker zelf en de tanden zijn van hout. Alle haren zijn van dierlijk materiaal: De korte van geiten, de langere van de staart van paarden of yaks. De horens zijn van Afrikaanse antilopen. Het masker wordt uitgehold en vervolgens met een helm of een elastieken band op je hoofd vastgemaakt. Het is zwaar en vermoeiend om ermee rond te lopen. Langer dan drie kwartier houd je het niet vol.’

Florian maakt zo’n vijf maskers per jaar. Het is voor hem een hobby, naast zijn werk als technicus bij een waterkrachtcentrale. ‘Na een dag op kantoor vind ik het heerlijk om ’s avonds iets met mijn handen te doen. Een cursus heb ik nooit gevolgd, uit angst mijn eigenheid te verliezen. Mijn stijl is menselijk. Mijn maskers moeten eruitzien alsof ze elk moment tot leven kunnen komen, met goede rimpels, ogen en mimiek. Voor mezelf maak ik elk jaar een ander masker. Als ik het draag, voel ik me niet anders dan anders. Mensen reageren wel anders op je: van terughoudend tot uitdagend. Je hebt veel leuke gesprekken, ziet de mooie maskers van collega’s. Dat maakt het elk jaar weer geweldig om in een Pass mee te lopen.’