Fietsen door een spinnenweb

Nimm’s Radl

Tekst: Emely Nobis, Beeld: Frits Roest

Snelheid en onthaasting liggen in het Murtal dicht bij elkaar. In de Red Bull Ring in Spielberg scheuren Formule 1-wagens over het parcours. Rondom het racecircuit, in de brede vallei van de rivier Mur, kom je met heel wat minder pk’s en adrenaline uit. Een 250 kilometer lang fietsknooppuntennetwerk loopt hier als een fijnmazig spinnenweb door de regio en verbindt historische stadjes, glooiende velden en bossen tegen het decor van ‘huisberg’ Zirbitzkogel.

Bernd Pfandl

‘Nimm’s Radl, zeig’s Wadl! (Pak de fiets, laat je kuiten zien) is het motto van het netwerk. Mede-initiatiefnemer Bernd Pfandl van het regionale toerismebureau: ‘We zijn in Nederland gaan kijken hoe fietsknooppunten werken. Ik vind het ideaal: je volgt geen vaste fietsroute, maar stippelt met hulp van de knooppunten je eigen route uit. Afhankelijk van je conditie of bijvoorbeeld de weersverwachting kun je het zo lang of kort maken als je wilt. Het is heel flexibel. Als ik na een wat zware lunch met Schnitzel en wijn niet meer zo veel zin heb om verder te peddelen, neem ik gewoon een andere, kortere route terug.’

Max Verstappen

Imagebeeld Nimm’s Radl Murtal © Project Spielberg

Na twee jaar voorbereiding ging het project Nimm’s Radl in 2016 van start met 110 knooppunten, 560 wegwijzers en 23 overzichtspanelen. Dankzij de vrolijke en goed geplaatste borden zul je op de fietsvriendelijke wegen niet snel verdwalen. Omdat we de regio niet kennen, maken we niettemin dankbaar gebruik van de tips voor mogelijke toeren op de website van Nimm’s Radl: ze voeren langs de belangrijkste attracties in het gebied.

Zo begint en eindigt de ‘Projekt Spielberg Runde’ bij de Red Bull Ring. Dit racecircuit uit 1969 (toen nog Österreichring) leidde jarenlang een zieltogend bestaan en werd in 2003 gesloten en deels gesloopt.

Tribune Spielbergring

Dietrich Mateschitz, de schatrijke eigenaar van marketingconcern (en energiedrankje) Red Bull kocht en heropende het circuit in 2011 als Red Bull Ring. Het gaat nu redelijk decent schuil in een verdieping in het landschap, omgeven door bossen en bergen. Zelfs als je niet van Formule 1 houdt, is een bezoek aan het complex de moeite waard.

Tijdens een rondleiding bezoek je hotspots als de controlekamer, de vip-lounges, het mediacentrum, de eerstehulppost en het erepodium waar ook Max Verstappen al successen vierde. In de entreehal is een permanente expositie van kostbare historische en nieuwe racewagens (deels net terug van deelname aan wedstrijden).

Dietrich Mateschitz © GPToday

Dat het racecircuit is opgenomen in het Nimm’s Radl-project is niet helemaal toevallig. Al in 2014 gaf Mateschitz duizend e-bikes cadeau aan toeristenbureaus, hotels en gemeenten in de regio: om de plannen voor het fietsknooppunt een impuls te geven én om bezoekers op een ludieke manier te stimuleren om per fiets naar de Grand Prix-wedstrijden op het circuit te komen. De speels beschilderde fietsen worden sindsdien (gratis) uitgeleend aan toeristen én mensen uit de regio zelf.

Middeleeuws Judenburg

Vanaf het moderne racecircuit leiden de knooppunten ons probleemloos naar de benedictijner abdij van Seckau en naar het dorpje Weißkirchen, waar we bij steenslijperij Edelsteine Krampl een museum met mineralen en kristallen uit heel de wereld bezichtigen. De imponerende verzameling is bijeengebracht door Reinhard Krampl, de inmiddels overleden oprichter van het bedrijf. Dit soort ‘points of interest’ zijn er in het hele Nimm’s Radl-netwerk. Leuk met kinderen is bijvoorbeeld een tocht naar de Wipfelwanderweg, waar je van de fiets kunt stappen voor een avontuurlijke wandeling van 2,7 kilometer over een houten constructie van twintig meter boven de grond, tussen boomkruinen en over steigers, trappen en uitkijkplatforms.

Wie voor cultuur gaat, kan naar het middeleeuwse plaatsje Judenburg fietsen. Vanaf de 75,66 meter hoge stadstoren (de hoogste vrijstaande stadstoren van Oostenrijk) heb je een 360-graden-uitzicht over het centrum met mediterrane flair. Omhoog kun je via de trap (254 treden) of met de glazen lift die je door de massieve klokkenstoel ook naar het planetarium in de nok voert. Hier zijn geregeld 3D-films over onder meer het ontstaan van de kosmos te zien. Hoe Judenburg aan zijn naam komt, is onzeker. ‘Mercatum Judinburch’ wordt voor het eerst genoemd in een oorkonde uit 1074. De naam zou dus kunnen verwijzen naar de vele joodse kooplieden die zaken deden vanuit deze voormalige handelsplaats tussen Wenen en Venetië. Een andere theorie gaat ervan uit dat het plaatsje is vernoemd naar de burcht aan de stadsrand (nu een ruïne), waar eeuwen geleden een graaf Judin zu Eppenstein woonde.

Abdij in Seckau

Abdei Seckau

Judenburg is een van drie grotere plaatsjes in het zogeheten Zirbenland, een toeristische ‘enclave’ in het zuidoosten van het Murtal. Tot in de jaren zestig leefden mensen in het Zirbenland vooral van landbouw, mijnbouw en de staalindustrie. Voor veel toeristen was het hooguit een tussenstop op doorreis naar Slovenië en Kroatië. Om hen te verleiden langer te blijven, is de afgelopen twintig jaar veel geïnvesteerd in de verfraaiing van het gebied. Van het industriële verleden zijn er nog maar weinig sporen. Het is groen, glooiend en aangenaam fietsen over verkeersluwe wegen.

Fontein op de binnenplaats

Ook de heropening van de Red Bull Ring heeft een fikse impuls aan het toerisme gegeven. Niet alleen omdat de wedstrijden en het racecircuit zelf de nodige bezoekers trekken. Red Bull-baas Mateschitz liet onder de noemer ‘Projekt Spielberg’ ook diverse monumentale panden (zoals een kasteel, een huis uit de barok en een Jugendstilvilla) met behoud van authentieke details prachtig restaureren. Hij exploiteert ze nu als hotel-restaurant. Het zijn aantrekkelijke pleisterplaatsen tijdens fietstochten door de regio. Zo lunchten wij na ons bezoek aan de abdij van Seckau aan de overkant bij restaurant Hofwirt, in de historische ambiance van de gezellige ‘Klosterstube’ uit 1603.

Alpenden

Bernd Pfandl, de drijvende kracht achter Nimm’s Radl, is eigenaar van een 50plus-campingpark in het Zirbenland. Hij zet zich onvermoeibaar in om het gebied te promoten. Enthousiast neemt hij ons mee op een ronde langs regionale producenten die allerlei moois en lekkers maken van Zirbe: de Alpen-den die hier veel voorkomt. Pfandl legt uit: ‘Als je ergens op vakantie bent, wil je dingen proeven en kopen die typisch zijn voor een streek. Het ligt voor de hand dat wij als Zirbenland de Zirbe als ‘huismerk’ omarmen.’

Denneappels van de alpenden

En dus proeven wij met lekkerbek Pfandl siropen, jams, schnaps, gelees en zelfs bonbons gemaakt van Zirbe. We zien ook pennen en messen van Zirbe, kussens gevuld met houtkrullen en tassen, sjaals, dirndls en zelfs ondergoed van een stof bedrukt met een patroon van dennenkegels. Het Zirbenland heeft zelfs een heuse Zirben-koningin.

Geen wonder dat veel toeristen denken dat ook de huisberg, de Zirbitzkogel, vernoemd is naar de Alpenden. Dat blijkt echter niet het geval. Zirbitz komt van het Sloveense zirbiza en betekent zoiets als ‘rode alm’– een verwijzing naar de kleur van de Alpenrozen die ’s zomers op de berg bloeien. De spraakverwarring bevalt Pfandl wel: als het maar bijdraagt aan de naamsbekendheid van ‘zijn’ Zirbenland.

 Tips & Adressen

Het Murtal ligt in het zuidoosten van Stiermarken, in de nabijheid van Graz en de grens met Slovenië. Het district omvat verschillende stadjes (zoals het historische Judenburg en Knittelfeld met de Red Bull Ring), regio’s (zoals Zirbenland) en het natuurpark Zirbitzkogel-Grebenzen. Het is goed te bereiken met de auto over de A3 tot Wels en vervolgens de A9 richting Graz tot St. Michael in der Oststeiermark. Met de trein via München en St. Michael naar Zeltweg. Dichtstbijzijnde vliegveld is Graz.

Informatie over het fietsknooppuntennetwerk Nimm’s Radl, fietsverhuur, routetips, oplaadpunten, bezienswaardigheden, accommodaties, restaurants en evenementen: nimmsradl-murtal.info; murtal.at; zirbenland.at

Voor evenementen op en rondom de Red Bull Ring Spielberg: project-spielberg.com

Slapen

50plus Campingpark en appartementen

50plus camping

Kinderen, jongeren en zelfs honden zijn niet welkom op de camping van Bernd Pfandl in Fisching. Hij richt zich specifiek op 50plussers en biedt hen ruime staanplaatsen (100-130 vierkante meter), een biologische zwemvijver, een kruidentuin, restaurant ‘Plaschkothek’ en zelfs het lokale toerismebureau. Pfandl verhuurt ook camping-bungalows en grote, modern ingerichte  appartementen in een pand naast de ingang van het park. Fisching 9 in Weißkirchen. Open van medio april tot medio oktober, camping50plus.at; zirbenland.st

Camping Murinsel

Goed verzorgde, schaduwrijke camping voor rustzoekers. Een deel van de staanplaatsen ligt aan de eigen vijver met drinkwaterkwaliteit. Met restaurant Murstüberl, twee tennisbanen, een hondenweide en -vijvertje. Geopend vanaf een week voor Pasen tot medio oktober, Teichweg 1 in Großlobming, camping-murinsel.at

Eten & Drinken

Konditorei Regner

Banketbakkerij in Seckau, nu al in vierde generatie. Michael Regner sleutelde zo lang aan een familierecept voor Seckauer Lebkuchen uit 1880 tot het perfect was. Een andere specialiteit van het huis zijn de Zirben-Trüffel, chololadetruffels gevuld met schnaps van Alpen-den. Het bakken zit de familie in het bloed. Zoon Gregor Regner was in 2009 zelfs wereldkampioen banketbakken. Seckau 39 in Seckau, regner.at

G’Schössl

Voormalig kasteel omgeven door een groot park nabij de Red Bull Ring. Keuze uit een plek in het als traditionele ‘Stube’ ingerichte restaurant of de lichte, moderne wintertuin met terras. Op de kaart regionale en internationale gerechten van het seizoen. Murhof 1 in Großlobming, gschloessl-murtal.at

Hofwirt

Restaurant in pand uit de 13e eeuw, met enkele rustieke eetkamers en ’s zomers een aangenaam terras. Tegenover de abdij van Seckau, de vroegere eigenaren van het pand. Let op de prachtig gestucte plafonds en het mooie houten trappenhuis in de entreehal. Klassiek Oostenrijkse én Stiermarker gerechten. Seckau 3 in Seckau, hotel-hofwirt.at

Steirerschlössl

Veelbekroond gourmetrestaurant in jugendstilvilla, waar modern, creatief en innovatief wordt gekookt. Hauptstraße 100 in Zeltweg, hotel-steirerschloessl.at

Zien & Doen

Red Bull Ring

Belevingspark voor de hele familie, met in het entreegebouw klassieke en nieuwe raceauto’s en motoren, bar-restaurant Bull’s Lane en een souvenirwinkel. Ook veel amusement buiten de wedstrijden, zoals een kartbaan of de mogelijkheid met de eigen auto of motor over het heuvelachtige parcours te racen. ’s winters kun je hier onder meer langlaufen of schaatsen op het dakterras. Red Bull Ring Straße 1 in Spielberg, projekt-spielberg.com

Wipfelwandelweg

Op twintig meter hoogte tussen de boomkruinen wandelen, met uitzicht op bergen, bossen en almen. Het hoogstgelegen wandelpad van Europa is een constructie van larikshout, met trappen, torens, platforms en een glijbaan. Voor spijs en drank is er bij de ingang restaurant Fuchs und Henne. Geopend van eind april tot eind oktober, Mitterbach 25 in Rachau, wipfelwanderweg.at; fuchsundhenne.at

Abdij Seckau

Benedictijner abdij met rondleidingen over geschiedenis, kloosterleven en kerkelijke kunst en de vaste expositie Welt der Mönche. Ook een bezoek (met proeverij) aan de eigen Schnapsbrennerei is mogelijk. Rondleidingen en bezoek expositie: 1 mei-30 oktober, abtei-seckau.at

Puchmuseum

Museum gewijd aan (de mensen achter) het merk Puch, met een grote collectie nostalgische fietsen, brommers, motoren en auto’s, vrijwel allemaal bruiklenen van Puch-liefhebbers. Murtaler Platz 1 in Judenburg, puchmuseum.at

Mijnmuseum Fohnsdorf

Ooit de diepste bruinkoolmijn ter wereld, nu een museum gewijd aan het zware en gevaarlijke werk van de mijnwerkers. Voormalige ‘koempels’ geven rondleidingen door het museum en de 160 meter lange demonstratie-mijnschacht. Geopend: 1 mei-31 oktober, Schacht 10 in Fohnsdorf, bergbaumuseum-fohnsdorf.at

Winkelen

Frewein

Tuinbedrijf van Dagmar en Gerhard Frewein, gespecialiseerd in (producten van) Alpen-den. Schnaps (de brandketel staat in de winkel), siroop, azijn, zout, gelee, kussens, sierkogels en meer… hier is alles Zirbe. Eligiusweg 3 in Weißkirchen, zirbenshop.at

Edelsteine Krampl

Uitstapje naar de wereld van edelstenen. Je kunt een rondleiding krijgen door de  slijperij, het museum met kristallen en mineralen bezoeken en edel­smeden aan het werk zien. De winkel op het terrein heeft  een grote keuze aan huisgemaakte sieraden, schalen en vazen van steen en/of edelmetaal. Bahnhofstraße 7 in Weißkirchen, edelsteine-krampl.com

Stoffe Wimmer

De winkel in hartje Judenburg verkoopt al sinds 1948 stoffen, maar de huidige eigenaar Hans-Peter Wimmer ontwierp enkele jaren geleden een (gepatenteerde) Zirben-stof: bosgroen met een patroon van kegels van de Alpen-den. Van de stoffen laat hij dassen, tassen, beddengoed, boxershorts, schorten, dirndls en dergelijke maken. Hauptplatz 7 in Judenburg, zirbenland.at

Harry’s Kunsthandwerk

Harald Pfeiffenberger maakt in zijn kleine werkplaats schalen, sieraden, messen en elegante (vul)pennen en potloden met hout van de Alpen-den als basismateriaal. Elk stuk is handgemaakt, uniek en elegant. Stubalpenstraße 5 in Weißkirchen, meinzirpen.at

Kijk wat je allemaal in de omgeving kunt doen op onze wegwijzer.