Bezienswaardigheid

Tierwelt Herberstein

Tekst: Emely Nobis

Tierwelt Herberstein – entreebereik © Tierwelt Herberstein

De ooievaar komt geregeld langs in dierenpark Herberstein in Oostelijk Stiermarken. Zo kregen de tweevingerige luiaards Speedy en Gonzalez – sinds 2016 een paar – in 2023 hun zesde kind. Eerder zagen onder meer palmvleerhonden, ijsbeertjes, Tolypeutes-baby’s (een gordeldier), veelvraten (een marterachtige), de leeuwendrieling Spartacus, Maximus en Tiberius, witte barokezels, wolven, kangoeroes, prairiehonden en zwarte zwanen er het levenslicht. Al die nakomelingen bewijzen het succes van fokprogramma’s waarin het dierenpark participeert, met onder meer uitwisseling van dieren om inteelt te voorkomen.

Luiaard-baby © Mag. Martha Moritz

Dankzij geboortes én uitwisselingsprogramma’s met dierentuinen elders zijn inmiddels negentig diersoorten (circa 700 dieren) thuis in de Oost-Stiermarker familiebestemming, die jaarlijks zo’n 230.000 bezoekers trekt. Het 23 hectare grote terrein (met 6 kilometer wandelpaden) volgt het principe van de geo-zoo, wat betekent dat het park is verdeeld in de continenten Afrika, Amerika, Eurazië en Australië. In elk werelddeel leven de dieren die er oorspronkelijk voorkomen. Zo reis je in één dag de wereld rond.

Dan maar damherten

Maki-huis met daarboven het restaurant © Tierwelt Herberstein

De oorsprong van dierenpark Herberstein gaat terug tot het midden van de 17e eeuw. Toen besefte Johann Maximiliaan I, baron van Herberstein, dat de steile hellingen rondom zijn kasteel Herberstein niet geschikt waren voor de landbouw. Hij liet daarom damherten uit Italië overbrengen en legde zo de grondsteen voor de huidige dierentuin. In 1888 werd het park uitgebreid met een aangrenzend stuk bos; aan de dierenpopulatie werden geleidelijk inheemse wilde soorten toegevoegd. Pas eind jaren zestig werd het privépark opengesteld voor het publiek. Om de aantrekkelijkheid voor bezoekers te vergroten, werd de dierenpopulatie verrijkt met ‘exoten’.

Exoten in Herberstein: Luipaarden en puma © Harry Schiffer (links) / Mag. Martha Moritz (rechts)

Het tuinpaleis Herberstein, ook nu nog op het terrein van het dierenpark, is al 22 generaties in bezit van de gelijknamige familie. Zij verzorgen rondleidingen door het kasteel en de aanpalende rozentuin. In een nieuwbouw, het futuristische Gironcoli museum, is bovendien een tentoonstelling ingericht met de grootste beeldencollectie van de in 2010 overleden Oostenrijkse beeldhouwer en kunstenaar Bruno Gironcoli.

Kasteel Herberstein © FREN Media, Frits Roest

De exploitatie van het dierenpark – de Tierwelt Herberstein – werd in 2006 overgedragen aan het Bundesland Stiermarken en valt sinds 2022 onder de exclusieve verantwoordelijkheid van het Universalmuseum Joanneum in Graz. Mede dankzij de afdeling Natuurkunde van dit museum kan de wetenschappelijke onderbouwing van de taken van het dierenpark op het gebied van soorten- en natuurbescherming worden gewaarborgd. Dat gebeurt onder andere in het Huis van de Biodiversiteit, ondergebracht in een ruim 400 jaar oude monumentale schuur. In vijf thematische zones wordt bezoekers hier het belang getoond van het behoud van de biologische diversiteit van flora en fauna. Centraal element is een gestileerde eik die zich over de hele ruimte uitstrekt en verwijst naar de oude eiken in het aangrenzende Europese beschermd gebied Feistritzklamm-Herberstein. De informatie wordt op een toegankelijke manier gepresenteerd, met zowel conventionele displays (waaronder dier- en schimmelpreparaten en 3D-modellen) als door interactieve stations. Fascinerend is bijvoorbeeld de wand met preparaten van 2.240 verschillende soorten kevers, ongeveer de helft van de 5.440 soorten kevers die in natuurpark Feistritzklamm, een van de belangrijkste keverreservaten in Europa, en de rest van Stiermarken zijn aangetroffen.

Observatietoren

Panoramisch uitzicht vanaf de uitkijktoren © Universalmuseum Joanneum/J.J. Kucek

Het Huis van de Biodiversiteit werd opgericht ter gelegenheid van de biënnale Steiermark Schau 2023 (zie kader), maar blijft na deze tentoonstelling permanent onderdeel van het dierenpark. Dat geldt ook voor de nieuwe zes meter hoge observatietoren op een van de hoogste punten van het park, met vanaf het platform een panoramisch uitzicht op de dierentuin en het omringende natuur- en cultuurlandschap.

Een bezoek aan de Tierwelt Herberstein en/of het kasteel kan goed gecombineerd worden met een wandeling door de Feistritzklamm (de 3,5 kilometer lange Klammrunde vanaf de Stubenbergsee). Herberstein ligt bovendien aan de 88 kilometer lange Feistritztal Radweg die vanaf de Waldheimat door de imposante Feistritztalklamm en het kleurrijke Apfelland naar het Thermen- en Vulkaanland in het zuidoosten van Stiermarken voert.

Een langere vakantie doorbrengen in oostelijk Stiermarken? Lees dan ook onze reportages – met veel tips & adressen – over de regio’s Waldheimat en Vulkaanland.

Tierwelt Herberstein, Buchberg 50, 8223 Stubenberg am See, www.tierwelt-herberstein.at

Kijk wat je allemaal in de omgeving kunt doen op onze wegwijzer.

Biënnale Stiermarken

‘Vielfalt des Lebens’: Dat is het thema van de biënnale Steiermark Schau in en bij dierenpark Herberstein. De expositie thematiseert de fascinatie voor en de bedreiging van biodiversiteit in de natuur. In het dierenpark krijgt het thema vorm in het nieuwe Huis van de Biodiversiteit, waar bezoekers in vijf thematische zones het belang wordt getoond van het behoud van de biologische diversiteit van flora en fauna. Ook loopt er vanaf de entree van het dierenpark een Pad van de Diversiteit. Langs deze route vind je installaties zoals het Herberstein-reliëf bij de hoofdingang (een abstract, driedimensionaal en toegankelijk reliëf van het aangrenzende natuurpark Feistritzklamm) en het Panorama Feistritzklamm (een zes meter hoge panoramatoren met uitzicht op het dierenpark en het natuurpark).

Spectaculaire video’s

Een centrale rol in de Steiermark Schau speelt een mobiel paviljoen voor de ingang het dierenpark Herberstein. Het futuristisch ogende gebouw, met een oppervlakte van 700 vierkante meter en een projectiezaal met een 30 meter lang scherm, fungeert als openluchtmuseum. Informatiezuilen in de buitenruimte beschrijven de aardse atmosfeer in vergelijking met atmosferen van andere planeten. Ook wordt de Klimaatatlas van Stiermarken gepresenteerd, over onder meer de gevolgen van klimaatverandering voor de regio.

In de filmzaal in het hart van het paviljoen worden achtereenvolgens permanent tien veelal spectaculaire video’s getoond van in totaal 17 kunstenaars uit negen landen, eveneens over allerlei aspecten van klimaat- en ruimteonderzoek. Door kunst, klimaatwetenschap en ruimteonderzoek met elkaar te combineren, hopen de samenstellers van de expositie de blik van toeschouwers op biodiversiteit en klimaatverandering letterlijk te verruimen.

De Steiermark Schau loopt tot en met 5 november 2023 en is dagelijks geopend vanaf 9.00 uur. De toegang is inbegrepen in het ticket voor Tierwelt Herberstein. Het bezoek aan het mobiele paviljoen is gratis! Ook worden er geregeld rondleidingen en andere activiteiten georganiseerd. Meer informatie: steiermarkschau.at