Bezienswaardigheden

9 machtige burchten

Neder-Oostenrijk

1. Burcht Hardegg

Hardegg © Frits Roest

Op een rots boven het kleinste stadje van Oostenrijk, Hardegg, is de majestueuze burcht Hardegg al ver verre zichtbaar. Het vestingwerk aan de rivier de Thaya, met een omtrek van maar liefst 600 meter, kan met en zonder rondleiding worden verkend. Te zien zijn onder meer de ridderzaal, de winterkeuken, de smederij, de kasteelkapel, de donjon en opgravingen. Ook wordt de (bouw)geschiedenis belicht, met speciale aandacht voor de familie Khevenhüller-Metsch die de bij een brand zwaar verwoeste burcht in 1730 kocht en weer liet opbouwen. Sinds 1989 behoort Hardegg toe aan de afstammelingen van de prinsen Khevenhüller-Metsch: de uit Trentino afkomstige graven Pilati von Thassul zu Daxberg.

Stadt 38 in Hardegg, burghardegg.at

2. Burcht Rappottenstein

Burg Rapottenstein © Frits Roest

De burcht Rappottenstein in het noordwesten van Neder-Oostenrijk werd in 1150 gesticht door Rapoto von Kuenring. De burcht wisselde meerdere keren van eigenaar, tot ze in 1664 in het bezit kwam van de huidige eigenaars, de graven van Abensperg-Traun. Het kasteel is een van de weinige in Oostenrijk die nooit werden veroverd en dus ook nooit verwoest werden. Het is dan ook een van de best bewaarde middeleeuwse vestingwerken van Oostenrijk, met architecturale elementen uit de romaanse, gotische en renaissance-periode. Onder de naam Kinderburg Rapottenstein organiseert het Rode Kruis van Neder-Oostenrijk in de burcht activiteiten voor getraumatiseerde gezinnen. In de zomermaanden kunnen bezoekers er een rondleiding volgen. Dan zie je onder meer de drie verdiepingen hoge arcades met sgraffito-versiering, renaissance-fresco’s, gotische gewelven, een vleugelaltaar uit de 15e eeuw én de kerker. Ook kun je dwalen door de kasteeltuin.

Rappottenstein 85 in Rappottenstein, burg-rappottenstein.at

Karinthië

3. Burcht Landskron

Burcht Landskron © Dr.Marianne Feiler

Op een rotsplateau ten noordoosten van Villach ligt de imposante burchtruïne Landskron, waarvan delen teruggaan op de eerste helft van de 11e eeuw. Een bezoek aan de burcht is een leuk (familie)uitje. Zo kun je er dagelijks vliegshows met roofvogels en uilen bijwonen in de Adler-Arena. Met een beetje geluk zie je dan steenadelaars Fritzi en Bruno vliegen. Zij hebben, uitgerust met mini-camera’s, 360 Graden-opnames van de regio Villach vanuit vogelperspectief gemaakt die online te bekijken zijn. Voor een fantastisch uitzicht over Villach en omgeving is een lunch op het panoramaterras van het burchtrestaurant aan te bevelen. Vlak bij de burcht ligt het mooie dierenpark Affenberg. De honderdvijftig Japanse makaken die er wonen, lopen vrij rond. Daarom kun je het park alleen bezichtigen tijdens een van de (frequente) rondleidingen met gids.

Burcht Landskron is geopend van eind mei tot eind september. Schloßbergweg 30, burg-landskron.at
De Adler-Arena biedt van eind april en eind oktober dagelijks (meerdere) vliegshows. Tijden en tickets: adlerarena.com
Rondleidingen op de Affenberg (Schloßbergweg 28) zijn er vanaf begin april- begin november. Tijden en tickets: affenberg.com

Vorarlberg

4. Burcht Schattenburg

Schattenburg © Frits Roest

Boven Feldkirch uit torent de Schattenburg, rond 1200 gebouwd door de stichter van het stadje: graaf Hugo I von Montfort. De wandeling langs de trap omhoog naar deze burcht (nu een museum) duurt vanuit het centrum ongeveer tien minuten. Een rondgang door dit goed bewaarde middeleeuwse kasteel geeft een goed inzicht in het vroegere leven in het kasteel. Er zijn achttien tentoonstellingszalen: onder meer de burchtkapel en de verdedigingstoren met een expositie van historische wapens. Vanaf de vierde verdieping van deze toren heb je een weids uitzicht over de Altstadt van Feldkirch. Restaurant Schlosswirtschaft aan de binnenplaats geniet enige faam vanwege de Schattenburg Schnitzel, die een van de grootste van Oostenrijk claimt te zijn.

Burggasse 1 in Feldkirch, schattenburg.at; schattenburg.cc (restaurant)

5. Burcht Klammstein

Burcht Klammstein © Gastein Tourismus

Bij de ingang van het Gasteinertal, op de plek van een voormalig tolstation, troont de burcht Klammstein: een van de oudste bouwwerken in Gastein én het Salzburgerland. Ze werd in de 11ee eeuw gebouwd door het Beierse adellijke geslacht Sieghardinger, toen de eigenaren van het dal. De Burg Klammstein diende als bestuurlijk centrum en rechtbank. In 1524, tijdens boerenopstanden tegen de macht van de bisschoppen, wordt de burcht Klammstein verlaten. Ze komt te vervallen en wordt al in documenten uit 1608 als ‘onbewoonbaar’ omschreven. Adolf Ferner, gepensioneerd hoteleigenaar uit Bad Hofgastein, kocht de ruïne in 1972. Hij restaureerde de toren, zette er een nieuw dak op en richtte met tal van objecten een enigszins volgestouwd maar bezienswaardig museum in over de geschiedenis van de burcht rond thema’s als jacht en handel. Een rondleiding door de burcht (en/of een bezoek aan die burchttaverne) is nu een van de historische attracties in het dal.

Klammstein 26 in Dorfgastein. Informatie en openingstijden: burg-klammstein.at

Tirol

6. Vesting Kufstein

Vesting Kufstein © Frits Roest

Hét symbool van de stad Kufstein in Tirol is de gelijknamige vesting, die als een Acropolis op een berg boven het stadje uittorent. Ze getuigt van het krijgshaftige verleden. Beieren, Tirol en de Habsburgers streden eeuwenlang om de grensstad aan de verkeersader Inn, vanwege de strategische ligging én de inkomsten uit invoerrechten en tolheffingen. In 1504 werd Kufstein door keizer Maximiliaan I van Oostenrijk veroverd op de Beierse burchtcommandant Hans van Peinzenau, met hulp van de reuzenkanonnen Purlepaus en Weckauf. Hij herstelde de schade en bouwde de toen al drie eeuwen oude burcht uit tot een grote vesting. Naar boven ga je per lift of via een overdekte houten trap. De binnenhof aan de zuidkant is nu een muziekarena. ’s Zomers zijn hier vrijwel dagelijks concerten: van klassiek tot pop. De vesting zelf herbergt diverse musea, de voormalige gevangenis in de Kaiserturm en het Heldenorgel, met 4300 pijpen en 36 registers het grootste openluchtorgel ter wereld. Het wordt dagelijks om 12.00 uur bespeeld. Je kunt de organist toekijken op het plein bij de ingang. Te horen is dit Heldenorgelconcert (ter ere van de slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog) in heel de stad.

Festung 2 in Kufstein, festung.kufstein.at

7. Burcht Landeck

Burcht Landeck © Tirol Werbung

In de middeleeuwen werden verkeer en handel in het huidige Inntal onder meer bestuurd vanuit de 13e-eeuwse burcht Landeck, op een flinke verheffing boven het gelijknamige plaatsje nabij Innsbruck. Tegenwoordig is hier een historisch museum gevestigd, met onder meer een permanente expositie over onder meer oorlogen en armoede in het Tiroler Oberland. In de 18e en 19e eeuw was de nood zelfs zo hoog, dat families hun kinderen (sommigen niet ouder dan vijf of zes jaar) elk jaar naar de regio’s rondom het Bodenmeer en Ravensburg in Duitsland stuurden om daar als seizoenarbeider (herder, knecht of maagd) aan de slag te gaan. Naast de expositie over deze zogeheten Schwabenkinder  is er in Schloss Landeck ook een expositie over de beroemde barokke bouwmeester Jakob Prandtauer, met onder meer het de abdijen van Melk , St. Florian en Dürnstein op zijn naam.

Schlossweg 2 in Landeck, schlosslandeck.at

Salzburgerland

8. Burcht Mauterndorf

Burcht Mauterndorf © Mauterndorf Tourismus

De majestueuze burcht Mauterndorf torend als toegangspoort en herkenningsteken boven het gelijknamige plaatsje in de Lungau uit. In de Romeinse tijd lag hier al het castellum (fort) ‘In Muris’. In 1235 begonnen de vorstaartsbisschoppen van Salzburg met de bouw van het huidige kasteel dat als zomerresidentie én tolstation langs de handelsroute van noord naar zuid moest dienen. Uit die tijd dateert de huidige naam Mauterndorf (Maut = tol). Nadat de burcht in 1802 door de bisschoppen werd verlaten, zette het verval in. De ruïne werd in 1894 gekocht en gerestaureerd door de Duitse arts Hermann von Epenstein: peetoom van Hermann Göring (die er vaker te gast was). De burcht is nu eigendom van het Salzburgerland. Er is een landschapsmuseum gevestigd met onder meer aandacht voor het boerenbestaan, religie en tradities in de Lungau. Een expositie in de weertoren belicht het burchtleven in de middeleeuwen. Op de zolder, direct onder het dak, kon de aanstormende vijand dankzij schietgaten relatief veilig worden bespied en aangevallen. Nu bieden deze openingen in de muur een spectaculair uitzicht op de vreedzame natuur.

Burcht Mauterndorf: Markt 27, salzburg-burgen.at, landschaftsmuseum.at

Stiermarken

9. Burcht Deutschlandsberg

Burcht Deutschlandsberg © Frits Roest

De op een rots gelegen middeleeuwse burcht Deutschlandsberg in het Schilcherland  werd in de jaren 1185 en 1188 voor het eerst als burcht (castrum) ‘Lonsperch’ in een oorkonde genoemd. Tot 1803 fungeerde ze als administratieve zetel voor de bezittingen van het aartsbisdom Salzburg in het westen van Stiermarken. Het complex herbergt nu het museum Archeo Norico, met ruim vijfduizend expositiestukken (en een veelvoud daarvan in depot). De exponaten zijn vooral gevonden bij opgravingen in het heuvellandschap rondom Deutschlandsberg tijdens een kwarteeuw renoveren van de vroeger vervallen burcht door curator en archeoloog Anton Steffan. De collectie is erg imposant omdat het gebied al sinds de prehistorie is bevolkt en de achtereenvolgende volkeren veel schatten hebben achtergelaten. Voor een bezoek kun je gerust een flink dagdeel uittrekken. Je doorloopt dan duizenden jaren cultuurgeschiedenis. Zo zijn er ruimtes gewijd aan grafvondsten uit de steentijd, Kel­tisch handwerk (zoals een zeldzaam gouden dodenmasker), sieraden uit de Romeinse tijd, middeleeuwse wapens en tot drieduizend jaar oud sierglaswerk uit Stiermarken. Het burchtcomplex omvat ook een hotel-restaurant.

Burgplatz 1 in Deutschlandsberg, archeonorico.at; burg-deutschlandsberg.at

Nog meer tips voor burchten en kastelen in Oostenrijk? Lees ook onze berichten over de burchten Hohensalzburg en Hohenwerfen in het Salzburgerland, de Burgenwelt Ehrenberg en de vestingen Nauders  in Tirol en Riegersburg in Stiermarken.