Leopold Mozart

Beroemde Oostenrijkers

Componist Leopold Mozart
Tekst: Emely Nobis
Leopold Mozart, de vader van wonderkind Wolfgang Amadé Mozart, was zelf ook een gedreven violist en componist.

Johann Georg Leopold Mozart (14 november 1719-28 mei 1787) was meer dan de vader van wonderkind Wolfgang Amadé Mozart. De componist en violist van Duitse afkomst was zelf ook een gedreven en ambitieus multitalent. Hij kwam  als student naar Salzburg en bleef daar min of meer bleef ‘hangen’. Hij leerde er zijn latere vrouw Anna Maria Pertl kennen, met wie hij uit liefde trouwde. Samen kregen ze zeven kinderen, waarvan er slechts twee overleefden: Nannerl en Wolfgang Amadé.

Leopold was hofmusikant en vice-kapelmeester in dienst van de vorst-aartsbisschoppen van Salzburg. Hij schreef ook tal van eigen composities, waarvan er 250 zijn behouden. Zijn vioolschool genoot tot ver buiten Salzburg groot aanzien. Een door hem ontwikkelde vioolmethode uit 1756 bezorgde hem bekendheid in Europese muziekkringen. Daarnaast was hij een uitstekend organisator (van reizen en concerten) én de succesvolle manager van zijn twee wonderkinderen – want ook Nannerl was een getalenteerd pianiste, violiste en zangeres die in haar jeugd samen met haar broer door heel Europa optrad.

In Salzburg stonden Leopold en Anna Maria Mozart in Salzburg in hoog aanzien. Ze werden gezien als het mooiste paar van de stad en waren graag geziene gasten op ballen en evenementen. Anna Maria kon zich de nieuwste en modernste mode uit Parijs permitteren en zag er daardoor eleganter uit dan de meeste adellijke dames in Salzburg, die vaak nog klederdracht droegen.

De Mozarts waren ook een moderne familie. Anna Maria ging vaak mee op reis. Als ze wel thuis bleef, regelde ze de financiën van de familie – want overal waar Leopold en de kinderen verbleven, moesten er kredietbrieven klaarliggen om hun onkosten te dekken. Hoewel Leopold als een voortreffelijk muziekpedagoog gold, is er lange tijd veel kritiek geweest op zijn strenge opvoeding en de lange reizen die hij met zijn kinderen per paardenkoets door heel Europa maakte. Tegenwoordig wordt daar genuanceerder over gedacht. Uit correspondentie blijkt dat Leopold privé een gezelligheidsmens en wel degelijk ook een liefdevolle echtgenoot en vader was. Rond 1781 bekoelde de relatie tussen vader en zoon enigszins. Wolfgang Amadé vestigde zich in Wenen en trouwde een jaar later Constanze Weber – een huwelijk dat Leopold afkeurde. Ook maande hij zijn zoon geregeld het geld niet over de balk te smijten, want Mozart verdiende goed maar gaf net zo makkelijk geld uit. Een echte breuk tussen vader en zoon is er nooit geweest. Uit hun briefcorrespondentie blijkt hoe innig ze van elkaar hielden, maar Mozart leidde in Wenen zijn eigen leven en Salzburg was voor de toenmalige tijd niet naast de deur: Vandaar dat ze elkaar niet meer vaak zagen.

Leopold Mozart werd begraven op de St. Sebastiansfriedhof (Linzer Gasse 41) in Salzburg, echter niet in het graf met zijn naam erop: Dat is alleen een monument voor toeristen. In werkelijkheid is hij bijgezet in de zogeheten Kommunegruft (gemeenschapsgraf) op dit kerkhof en zelfs daar ligt hij waarschijnlijk niet meer – aangezien zulke graven geregeld werden geruimd om plek te maken voor nieuwe overledenen.  

De familie Mozart leefde in Salzburg in twee verschillende woningen.  Tussen 1747 en 1773 huurden Leopold en Anna Maria Mozart de derde etage van het vijf verdiepingen tellende pad aan de Getreidegasse 9, waar Nannerl en Wolfgang Amadé werden geboren. Daarna, tussen 1773 en 1787, leefde de familie in het Tanzmeisterhaus aan de huidige Makartplatz 8 in een ruime achtkamerwoning op de eerste verdieping. Beide woonhuizen zijn nu musea en worden beheerd door de stichting Mozarteum. Meer informatie: mozarteum.at