Traditie & Gebruiken

Stoeterij Piber

Tekst: Emely Nobis

Piber – Lipzzaner hengsten © Archiv Boiselle/ Gabriele Boiselle

Wie wil zien hoe de sterren van de Spaanse Rijschool opgroeien, moet naar Stiermarken. Te midden van groene heuvels staat daar de stoeterij-fokkerij Piber, waar ze worden geboren en hun kleutertijd doorbrengen. De eerste zes maanden blijven de veulens, dan nog bruin of zwart, bij hun moeders. Overdag staan ze allemaal bij elkaar in een grote loopstal of in de aanpalende weilanden. De dapperste jonge paarden laten zich tijdens een rondleiding strelen door de bezoekers. Dat mag, want het wennen aan menselijk contact kan niet vroeg genoeg beginnen.

Na een half jaar worden ze afgespeend. Vanaf dan zijn ze drie jaar lang  onder elkaar: hengsten en merries in gescheiden kuddes. Dan is al te zien welke paarden uiteindelijk (na vier tot zes jaar) een witte vacht krijgen: hun vel krijgt al lichtere plekken. Denk niet dat de kostbare paarden ’s avonds altijd op stal staan. De zomermaanden brengen de kuddes op almen door, op 1500 meter hoogte in de bergen. Hier ontwikkelen ze spierkracht en conditie en oefenen ze dravend en springend al van nature de houdingen die ze later leren perfectioneren. Ook krijgen ze hun eerste, eenvoudige trainingen, zoals het wennen aan het zadel en het lopen aan een lijn. Voor hun verzorgers is het een unieke kans om hun karakter te bestuderen. Wie zijn de leiders, de leergierigen, de druktemakers, de springers…

Dubbele naam

In Piber worden elk jaar circa veertig veulens geboren. Fokmerries komen uit zeventien klassieke (oorspronkelijk uit hofstoeterij Lipizza afkomstige) merriefamilies; fokhengsten zijn nakomelingen van zes ‘oervaders’: Pluto (geboren in 1765), Conversano (1790), Neapolitano (1790), Favory (1779), Maestoso (1773) en Siglavy (1810). Lipizzaner hengsten krijgen bij hun geboorte twee namen. De eerste verwijst naar de stamlijn van de vader; de tweede is die van hun moeder. Conversano Perletta is dus een zoon van moeder Perletta en een hengst die afstamt van de lijn Conversano. Er wordt geregeld ‘vers bloed’ gehaald van een van de circa tien andere door de overheid erkende stoeterijen (onder meer in Hongarije en Italië).

Op het terrein van barokkasteel Piber kun je rustig een dag doorbrengen met rondleidingen door stallen, hoef­smederij en alm (juni-september). Er is een klein museum , een souvenirwinkel en een café. ’s Zomers worden er geregeld evenementen georganiseerd. Highlight is de Almabtrieb in september: de Lippizaner hengsten die de zomer op de alm hebben doorgebracht, keren dan in een feestelijke stoet terug. Een week later is er de Herfstparade: de jonge hengsten tonen wat ze inmiddels zoal kunnen en is er een gast­optreden van de Spaanse Rijschool uit Wenen.

Als ze vier jaar zijn, worden de meest geschikte hengsten geselecteerd voor de Spaanse Rijschool. Dan pas begint hun echte opleiding, die acht tot tien jaar kan duren. Het eerste jaar daarvan brengen ze door in de bosrijke omgeving van het trainingsinstituut in Heldenberg (Neder-Oostenrijk); daarna verhuizen ze naar de hoofdlocatie van de Spaanse Rijschool in Wenen.

Na hun pensioen, rond hun 25ste, keren de hengsten definitief terug naar Piber of Heldenberg om te midden van soortgenoten van hun oude dag te genieten.

Piber is dagelijks geopend van 9.30-17 uur, Piber 1 in Köflach, srs.at/piber